Keutels en Vanderwaalskrachten

Rick zit op zijn favoriete plekje onder de Acacia te lezen. Ik rommel in de tuin en zie vanuit mijn ooghoek dat het nogal onrustig is op de stoel. 

Handen slaan op bovenbenen. Er wordt gekrabbeld aan armen. Met de pet wordt er rond het hoofd gewapperd. Geïrriteerd staat hij op en verplaatst de stoel wat meer in de wind.

Is er iets, vraag ik naar de bekende weg.

Ja die rot vliegen laten je geen moment met rust. 

Met een paar zwaluw nesten aan de muur is het probleem opgelost, roep ik vals. 

‘s Morgens na het opstaan ga ik altijd eerst even naar buiten om de nieuwe dag te begroeten. Ik tuur dan wat over de Middellandse zee, neem de geur van de vochtige frisse lucht in me op, geniet van de lange schaduwen in de tuin en verbaas me bijna altijd over de dingen die ‘s nachts zijn veranderd of gebeurd.

Zo liggen er altijd allerlei keuteltjes op terras en het grind, er speelt zich een heel leven af dat aan onze ogen is onttrokken,

Die keutels zitten soms ook geplakt tegen muren en plantenbakken.

Tijd om eens te internetten wat voor keutels dat zijn.

Vleermuizen hebben keuteltjes als hagelslag. Met puntige eindjes als kenmerk. 

Nou ze lijken er dus wel op. Ik lees dat vleermuizen wel 1000 insecten per uur kunnen vangen en dat als je de uitwerpselen fijnwrijft je de chitineschildjes kan zien glimmen. Dus dat deed ik.

Waarna ik tot de conclusie kwam dat het echt vleermuiskeutels waren. Maar omdat die keuteltjes steeds op dezelfde plaats liggen moet er dus een slaapplek boven die plaats zijn. Maar daar is echt niets van te zien.

Nee, zei een vriendin, dat zijn keutels van Gekko’s. 

Dat verklaard in ieder geval dat dezelfde poepjes tegen de muren zitten en dat er chitineschildjes inzitten want gekko’s leven ook van spul uit het klein insectenboek. Maar ook dat ik ‘muizenkeutels’ in huis vond. Wel opvallend dat het beestje niet uit het wasbakje kon klimmen terwijl ze zelfs tegen glas kunnen oplopen. Pas nadat ik een vaatdoekje over de rand legde klom hij er uit.

Even opgezocht op Wiki.

Zuignappen worden door verschillende diergroepen gebruikt om zich te hechten, zoals door inktvissenen sommige waterkevers. Op zeer gladde oppervlakken echter, zoals sterk gepolijst glas, bleken de gekko's zich echter in het geheel niet te kunnen hechten, terwijl zuignapjes of een kleefstof hierop juist zeer effectief zouden zijn. Toen de poten voor het eerst onder een zeer sterke vergroting werden bekeken, bleek dat de lamellen niet alleen waren voorzien van 5 micrometer kleine haartjes (setae), maar dat die haartjes zelf weer voorzien waren van nog fijnere structuren van 0,2 micrometer (spatula), die eindigden in extreem dunne uitlopers. De setae en spatulae bestaan uit bèta-keratine.

De uitlopers zijn klein en talrijk. De schaal van de uitlopers is zo klein dat ze op een atomaire schaal worden aangetrokken door de ondergrond, waarbij de vanderwaalskrachten, de onderlinge aantrekkingskrachten tussen moleculen, een belangrijke rol spelen. Het is deze interactie - de vanderwaalskracht - die de gekko zijn enorme kleefkracht geeft. De gekko kan deze krachten echter niet 'aan' en 'uit' zetten, hij plakt vast aan een oppervlak zodra de tenen contact maken, en kan pas weer los komen door de tenen in een hoek van ongeveer dertig graden op te lichten. Het bijzondere aan deze aanpassing is dat het systeem bijna altijd werkt; er zijn geen vloeistoffen of andere stoffen nodig. Voor zover bekend is teflon de enige stof waarop de lamellen zich nooit kunnen hechten. Omdat de vanderwaalskracht afhankelijk is van de polariseerbaarheid van een stof, en teflon een zeer lage polariseerbaarheid heeft, is de vanderwaalskracht tussen de lamellen op de tenen van een gekko en teflon erg laag.

Kan je geen vleermuiskast maken, vroeg Rick. Als die beesten zoveel insecten eten is het wel wat om ze te lokken.

En zo zocht ik in de containers naar hout om een vleermuiskast te maken. En het universum levert.

Maar waar moet zo’n kast aan voldoen? WWW geeft op alle vragen antwoord. 

Alleen in het Nederlands zoeken geeft Nederlandse antwoorden. Maar omdat we in Spanje wonen leek het me ook wel nodig om Spaanstalig te zoeken en toen werd het moeilijk. Het is niet alleen hoe die kast er uit moet zien maar meer hoe de relatie is tussen hoe de kast er uitziet in het heersende klimaat. Want hoe heet mag het in zo’n kast worden en waar ie dan moet hangen en hoe lang in zon en wanneer.

Waar in het Nederlands helemaal niet wordt gerept over zonlicht en temperaturen staat de Spaanstalige site daarover vol, inclusief adviezen over de invloed van kleur op de temperatuur. En dan zou ik ook nog een keuze kunnen maken tussen een slaapkast, overwinterkast of nestkast. 

Kortom: het blijft nog wel even onrustig onder de Acacia.

Anyway.

Zondag waren we op visite bij vrienden en die hebben nogal wat last van wespen op het oprijpad. Ze graven holletjes in het zand.

De grond is er keihard maar zonder probleem is er in no time een gaatje gegraven en het zijn er inderdaad heel veel. Maar volgens mij zijn het geen wespen.

Overal waar ik kom probeer ik, soms zelfs stiekem, stekjes te verkrijgen. Zo ook van deze Brugmansia. Het liefst in verschillende cultivars. Zo heb ik gele en roze gestekt.

Dacht ik dus. Want de bloemen zijn zacht geel bij ontluiken en kleuren roze bij het uitbloeien.

Gelukkig blijft de geur hetzelfde: heerlijk.

Met groeten Ton